ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნებში – აშშ, კანადა და მექსიკა – ჯანდაცვის სისტემები მნიშვნელოვნად განსხვავდება ერთმანეთისგან, თუმცა ყველა მათგანს საერთო გამოწვევები აქვს, როგორიცაა სამედიცინო მომსახურების ხარჯები, ხელმისაწვდომობა და ეფექტიანობა.
ჯანდაცვის სისტემები ქვეყნების მიხედვით
აშშ – კერძო დაზღვევაზე დამოკიდებული სისტემა
აშშ-ს ჯანდაცვის სისტემა ერთ-ერთი ყველაზე ძვირადღირებული და კომპლექსურია მსოფლიოში.
• მოქალაქეების უმეტესობას აქვს კერძო დაზღვევა, რომელიც უმეტესწილად დამსაქმებლის მიერ ფინანსდება.
• სახელმწიფო პროგრამები Medicare (ხანდაზმულებისთვის) და Medicaid (დაბალშემოსავლიანი პირებისთვის) ეხმარება გარკვეულ ჯგუფებს, მაგრამ ეს უნივერსალური დაზღვევა არ არის.
• Affordable Care Act (Obamacare) სისტემის გაუმჯობესებას ისახავდა მიზნად, მაგრამ ჯანდაცვა კვლავ ძვირადღირებული რჩება.
კანადა – სახელმწიფო დაფინანსებული ჯანდაცვა
კანადაში მოქმედებს უნივერსალური ჯანდაცვის სისტემა (“Medicare”), რომელიც მთლიანად სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდება.
• ყველა კანადელს აქვს უფასო სამედიცინო მომსახურება, თუმცა ზოგიერთი სერვისი (მაგალითად, სტომატოლოგია და მედიკამენტები) კერძო დაზღვევის ქვეშ ექცევა.
• სისტემა ეფექტიანია, მაგრამ გრძელი მოლოდინის სია სერიოზული პრობლემაა.
მექსიკა – შერეული სისტემა
მექსიკა იყენებს შერეულ მოდელს, რომელიც მოიცავს Seguro Popular (სახელმწიფო პროგრამა) და კერძო დაზღვევას.
• Seguro Popular უზრუნველყოფს უფასო ან დაბალფასიან სამედიცინო მომსახურებას, თუმცა მომსახურების ხარისხი განსხვავებულია.
• კერძო კლინიკები და საავადმყოფოები ბევრად უკეთეს მომსახურებას სთავაზობენ, მაგრამ ეს ხელმისაწვდომია მხოლოდ შეძლებული მოქალაქეებისთვის.
მთავარი გამოწვევები ჩრდილოეთ ამერიკაში
1. ჯანდაცვის ხარჯები – აშშ-ში სამედიცინო მომსახურება მსოფლიოში ყველაზე ძვირია, ხოლო კანადაში გადასახადებიდან დაფინანსებული სისტემა დიდ ფინანსურ ტვირთს წარმოადგენს.
2. ხელმისაწვდომობა – მექსიკასა და აშშ-ში დაბალშემოსავლიანი მოსახლეობა ხშირად ვერ იღებს ხარისხიან სამედიცინო მომსახურებას.
3. მოლოდინის სია – კანადაში პაციენტებს ხშირად დიდი დრო უწევთ ელოდონ სპეციალისტთან კონსულტაციას.
4. გეოგრაფიული ბარიერები – ჩრდილოეთ კანადასა და მექსიკის სოფლურ რეგიონებში ექიმების დეფიციტია.
დასკვნა
ჩრდილოეთ ამერიკაში ჯანდაცვის სისტემები განსხვავდება:
• აშშ კერძო დაზღვევაზეა დაფუძნებული, რაც მას ძვირადღირებულს ხდის.
• კანადა უზრუნველყოფს ყველასთვის ხელმისაწვდომ მომსახურებას, მაგრამ ხანგრძლივი ლოდინის პრობლემა აქვს.
• მექსიკა იყენებს შერეულ მოდელს, თუმცა სახელმწიფო პროგრამები ყოველთვის ეფექტიანი არ არის.
თითოეული სისტემა მუდმივად ეძებს გაუმჯობესების გზებს, რათა ჯანდაცვა უფრო ხელმისაწვდომი და ეფექტური გახდეს.
მასალის გამოყენების პირობები
