საქართველოს ისტორიის ბნელი ფურცელი – რას წერს გიორგი ფხაკაძე სოციალურ ქსელში

ჩვენი ისტორიის ბნელი ფურცელი: ქართველი ბავშვების ტყვეობა, გაყიდვა და თანამედროვე მიგრაციის ტრაგედია

საქართველოს ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე მტკივნეული და საზარელი ფურცელი არის ბავშვებითა და ახალგაზრდა ადამიანებით ვაჭრობა, რომელიც საუკუნეების მანძილზე მძვინვარებდა ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში. ეს მოვლენა, რომელიც ხშირად არ ისწავლება სკოლებში, ასახავს, რამდენად სასტიკი და უსამართლო იყო იმ პერიოდის საზოგადოება და ხელისუფლება, რაც ძირფესვიანად აფერხებდა ქვეყნის განვითარებას და იწვევს დღევანდელ აზროვნებასაც.

ტყვეთა სყიდვის ისტორია საქართველოში

ტყვეთა სყიდვა, იგივე მონებით ვაჭრობა, საქართველოში XIV-XV საუკუნეებში გაჩნდა და განსაკუთრებით მასშტაბური გახდა XVI-XVIII საუკუნეებში. ამ პერიოდის განმავლობაში საქართველოს დასავლეთ რეგიონებიდან—იმერეთიდან, სამეგრელოდან და გურიიდან—მნიშვნელოვანი რაოდენობის ტყვეები იყიდებოდა. ეს ტყვეები ან ანაკლიიდან მიჰყავდათ გემით სტამბოლის ბაზარზე ან აჭარაში, რომელიც იმ დროს ოსმალეთის იმპერიის დაქვემდებარებაში იყო. იქიდან ისინი მთელ იმპერიაში ნაწილდებოდნენ, როგორც სამუშაო ძალა ან პირადი მოხმარებისთვის.

ამ სავაჭრო სისტემამ არამარტო ეკონომიკურად გაანადგურა ქვეყანა, არამედ ფსიქოლოგიურად და მორალურადაც შეურყია საზოგადოება. მეფე სოლომონ I-ის მიერ ტყვეთა სყიდვის აკრძალვამ ძლიერი წინააღმდეგობა გამოიწვია, არამარტო ერის მხრიდან, არამედ მეფის ოჯახშიც. მისმა დედამ და პატრიარქმა, რომლებიც ამ გზით იღებდნენ შემოსავალს, მტკიცედ დაუპირისპირდნენ მეფეს. ეს ისტორია კიდევ ერთხელ ცხადყოფს, რამდენად ღრმად იყო გამჯდარი ეს პრობლემა საზოგადოებაში.

ქობულეთის მოედანი და ტყვეთა ვაჭრობა

ქობულეთში, შავი ზღვის ნაპირზე მდებარე საპორტო ქალაქში, მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა მონებით ვაჭრობას. აქ ყოველწლიურად იმართებოდა ბაზარი, სადაც ყველა ასაკის ბავშვები, ქალები და მამაკაცები იყიდებოდნენ. მათ ძირითადად თურქები ყიდულობდნენ და შემდეგ სტამბოლისაკენ აგზავნიდნენ. XVII საუკუნის განმავლობაში საქართველოდან ყველაზე “სასურველი” ექსპორტი, საუბედუროდ, ადამიანები იყო. ისტორიკოს ზაქარია ჭიჭინაძის თქმით, გურიიდან ყოველწლიურად 10-12 ათასამდე ბავშვი იყიდებოდა, ხოლო მთლიანად დასავლეთ საქართველოდან 40-50 ათასამდე. ეს რაოდენობა იმ დროისთვის უზარმაზარი იყო და საქართველოს დემოგრაფიული და ეკონომიკური მდგომარეობა მკვეთრად გააუარესა.

დონ კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერები

დონ კრისტოფორო დე კასტელი, XVII საუკუნის ცნობილი იტალიელი მისიონერი და მხატვარი, აღწერს ქობულეთში არსებულ მონებით ვაჭრობის სცენებს, სადაც შვილები თავიანთ მშობლებს ყიდდნენ. მისი ნახატები და ჩანაწერები მოიცავს ტრაგიკულ სცენებს, სადაც მშობლები თავიანთი შვილების გაყიდვით იმშვიდებენ თავს, რადგან ფული უფრო ფასობს, ვიდრე ადამიანის სიცოცხლე.

ისტორიის გაკვეთილები და 21-ე საუკუნის მიგრაცია

ამ საზარელი ისტორიის ფონზე, აუცილებელია გავიაზროთ, რომ ტყვეთა სყიდვა არა მხოლოდ წარსულის ტრაგედიაა, არამედ დღევანდელ საქართველოშიც მნიშვნელოვანი გაკვეთილია. სამწუხაროდ, ქვეყნის დემოგრაფიულმა გამოწვევებმა და ეკონომიკურმა პრობლემებმა კიდევ ერთხელ გამოიწვია მოსახლეობის მასობრივი მიგრაცია. ათასობით ქართველი, ძირითადად ახალგაზრდები, ეძებენ უკეთეს მომავალს საზღვარგარეთ, თუმცა ხშირად მათი გზაც არანაკლებ ტრაგიკულია.

ბევრი მათგანი თანამედროვე ტყვეების მსგავს მდგომარეობაში აღმოჩნდება: უცხო ქვეყანაში, სადაც არ აქვთ საკმარისი იურიდიული დაცვა, ისინი იძულებულნი არიან იმუშაონ მძიმე პირობებში, ხშირად მონურ მდგომარეობაში. ეს ფაქტი მიგრაციის ტალღის მთავარ გამოწვევად რჩება. როგორც მაშინდელ ტყვეთა ვაჭრობას ჰქონდა მძიმე ზეგავლენა ერის ბედზე, ისე დღევანდელი მიგრაცია საქართველოს დემოგრაფიულ და სოციალურ მდგომარეობას ახალ პრობლემებს უქმნის.

საქართველოს ისტორიის ბნელი ფურცელი, რომელიც ტყვეთა სყიდვას და ადამიანის ექსპლუატაციას ეხება, კვლავაც ცოცხალია დღევანდელ მიგრაციის პროცესებში. ეს ორი მოვლენა ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია და ცხადყოფს, რომ ისტორიის მტკივნეული გაკვეთილები ჯერ კიდევ აქტუალურია. აუცილებელია, რომ ჩვენ, როგორც ერმა, ვისწავლოთ ეს გაკვეთილები და მოვახდინოთ ჩვენი საზოგადოების შემდგომი განვითარება ისე, რომ მსგავსი ტრაგედიები აღარ განმეორდეს. ისტორიის ცოდნა და მისი გააზრება გადამწყვეტია, რათა ჩვენი მომავალი იყოს უფრო ნათელი და დაცული.

დამატებითი წყაროები:

ყოველივე ამას ადასტურებენ უცხოელი ვაჭრები და მისიონერები, რომელნიც XVI-XVII საუკუნეებში საქართველოში იმყოფებოდნენ. კარგ მაგალითს წარმოადგენს ფრანგი მოგზაურისა და ვაჭრის ჟან შარდენის 1672-1673 წლებით დათარიღებული ცნობები, რომლებიც გვაუწყებს, რომ უცხოელებისთვის საქართველოში ყველაზე ღირებულ “საგანს” მონები წარმოადგენდნენ. ასე, შარდენი წერდა, რომ დასავლეთ საქართველოში ყოველთვის ჩადიოდნენ თურქები და შესყიდული ტყვეები ნავებით მიჰყავდათ.

დონ კრისტოფორო დე კასტელი (1597 -1659) „ცნობები და ალბომი საქართველოს შესახებ“ წერს: –
ამ ზღვისპირა ქალაქში ყოველწლიურად საჯარო ვაჭრობა იმართება ყველა ჯურისა და ასაკის ბავშვთა, კაცთა და ქალთა გასაყიდად. აქედან გადიან კონსტანტინეპოლისაკენ ქრისტიანების მიერ თურქებზე გაყიდული ბავშვებით დატვირთული სავსე გემები, მათი ბავშვების სულები ხომ სამუდამოდ დაკარგულია!
აქ შვილი დედას და მამას ჰყიდის, რაც ფაქტია: მამები და დედები თავიანთ შვილებს ჰყიდიან, რადგან ფულს უფრო აფასებენ, ვიდრე საკუთარ სისხლს.

მატუტა ჩენსარია საკუთარ დედას ჰყიდის. ჩვენებმა მას ჰკითხეს: ასეთ დიდ ცოდვას რატომ ჩადიხარო? მან გვიპასუხა: ეს ცოდვა არ არის, პირიქით, დიდი შემბრალებლობააო. პირველყოვლისა, რადგან დედაჩემი მიდის თურქების ქვეყანაში, ამით თავის მდგომარეობას იუმჯობესებს. აქ რომ ყოფილიყო, აქ რომ ყოფილიყო თავისი ლაპარაკით ამიმხედრებდა საქონელს, ოჯახსა და შვილებს, ახლა კი ჩემი ცოლი დამშვიდდება და დაწყნარდებაო.

გურიის პროვინციის ერთ-ერთ ქალაქში, რომელიც მდებარეობს შავ ზღვასთან, მოედანზე მოდიან, სხვებთან შედარებით, უფრო მეტად თურქები და ყიდულობენ ქრისტიან ტყვეებს, მრავალი ათასი ბავშვი მიყავს დემონს აღმოსავლეთის ამ ქვეყნიდან. რადგან ყოველწლიურად საუკეთესო არსებანი გაჰყავთ.

. . კორონტის ნავით შავი ზღვით, რომელიც ტბას წარმოადგენს, და ჯოჯოხეთში მიჰყავთ ბავშვები.
ბავშვებით დატვირთული ხომალდი მიდის ჯოჯოხეთში.
ჩემი სიცოცხლისათვის უბედური დრო დამიდგა ამ სოფელში. ვტიროდი მრავალი სულის დაკარგვას, რადგან თურქეთში მიერეკებოდნენ ამ საცოდავ ქრისტიანებს. ამ ხალხისათვის ბევრი მოწყალება გამიღია და ამ ავადმყოფობის დროს. . . მიმკურნალნია მათთვის, თანაც მოვმსახურებივარ სხვადასხვა საქმეშიც.

📌 https://forbes.ge/adamianebith-vatchroba-saqa/
📌https://www.ambebi.ge/article/279268-ra-pasad-hqiddnen-kartvelebs-tqveta-bazarze-da-rog/
📌 https://caucasology.com/amirani37/merkviladze.pdf
📌 https://meufeanania.info/tyveeb

📌 www.sheniemigranti.ge #drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #sheniemigranti #sheniekimi
✅ გაიგეთ მეტი ჩვენს ტელეგრამ არხზე შემოგვიერთდით ტელეგრამზე: https://t.me/SheniEkimi